لایه برداری شیمیایی یا پیلینگ شیمیایی، روشی برای لایه برداری و جوان سازی پوست است که با استفاده از اسیدها برای حذف لایههای سطحی و آسیبدیده پوست انجام میشود. این روش به طور موثری سلولهای آسیبدیده پوست را از بین میبرد و به پوست ظاهری یکنواختتر و شادابتر میبخشد.
در صورتی که این روش توسط یک متخصص پوست انجام شود، میتواند به بهبود ظاهر پوست و کاهش قابل توجه جای زخمها و لکههای هایپرپیگمانتاسیون کمک کند. پوست ما از دو لایه اصلی تشکیل شده است: اپیدرم و درم. اپیدرم، لایه بیرونی قابل مشاهده، وظایف محافظتی را بر عهده دارد. درم که در زیر اپیدرم قرار دارد، حاوی رگهای خونی، اعصاب، غدد و فولیکولهای مو است.
لایهبرداری شیمیایی میتواند بر هر دو لایه اپیدرم و درم تأثیر بگذارد. لایهبردارهای ملایم فقط سلولهای مرده اپیدرم را از بین میبرند، در حالی که لایهبردارهای قویتر میتوانند به لایه درم نیز نفوذ کنند و بخشی از آن را جدا کنند.
مزایا و کاربردهای لایهبرداری شیمیایی
بهبود بافت و رنگ پوست:
-
- حذف سلولهای مرده پوست.
- تحریک تولید کلاژن و الاستین.
کاهش چین و چروک و خطوط ریز:
-
- صافتر کردن سطح پوست.
- جوانتر نشان دادن پوست.
رفع لکههای پوستی و هایپرپیگمانتاسیون:
-
- کاهش لکههای تیره و لکههای ناشی از آفتاب.
- یکنواخت کردن رنگ پوست.
درمان جای زخم و آکنه:
-
- کاهش ظاهر جای زخمها و اسکارها.
- بهبود ظاهر کلی پوست آسیبدیده.
انواع لایهبرداری شیمیایی
لایهبرداری سطحی:
-
- استفاده از آلفا هیدروکسی اسیدها (AHAs) مانند گلیکولیک اسید.
- مناسب برای بهبود بافت و رنگ پوست.
لایهبرداری متوسط:
-
- استفاده از تریکلورواستیک اسید (TCA).
- مناسب برای درمان چین و چروک ریز و لکههای پیری
لایهبرداری عمقی:
-
- استفاده از فنول.
- مناسب برای درمان چین و چروکهای عمیق و آسیبهای شدید پوستی.
مراقبتهای پس از لایهبرداری شیمیایی
محافظت در برابر آفتاب:
-
- استفاده از کرم ضد آفتاب با SPF بالا.
- اجتناب از قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید.
مرطوبسازی و ترمیم پوست:
-
- استفاده از کرمهای مرطوبکننده و ترمیمکننده.
- نوشیدن آب کافی برای هیدراته نگهداشتن پوست.
رعایت توصیههای پزشک:
-
- پیروی دقیق از دستورات پزشک.
- جلوگیری از تحریک پوست با محصولات غیرمجاز.
لایه برداری
مناطق ضخیم تر : متخصص پوست با 1 اسکراب اسیدی لایه برداری را شروع میکند. اینکار معمولاً از چانه، بینی و گونه ها آغاز میشود که پوست ضخیم تری دارند.
مناطق نازک تر : بعدا با احتیاط به سراغ نواحی ظریف تر همچون اطراف چشم و دهان می روند.
بعد از لایه برداری
کاهش قرمزی: پس از اتمام لایه برداری، امکان دارد از کمپرس خنک برای تسکین قرمزی و التهاب استفاده شود.
مراقبت های بعد از درمان: متخصص پوست امکان دارد دستورالعمل های خاصی برای مراقبت های بعد از درمان ارائه دهد. این موارد می تواند شامل استفاده از محلول سرکه رقیق یا مرطوب کننده بدون عطر برای چند روز بعد از درمان باشد.
بهبودی
قرمزی و پوسته پوسته شدن: انتظار می رود پوست بعد از لایه برداری دچار قرمزی و پوسته پوسته شدن شود. این عوارض جانبی بسته به عمق و شدت لایه برداری، امکان دارد یک تا دو هفته طول بکشد.
مراقبت های بعد از درمان: برای تسریع روند بهبودی، میبایست گونه را خشک نگه دارید و از شستشو یا استفاده از شوینده گونه در 24 ساعت ابتدا خودداری نمایید. هم چنین تا وقت بهبودی کامل پوست از آرایش استفاده نکنید.
انواع لایه برداری شیمیایی
همانطور که اشاره شد لایه برداری شیمیایی بر اساس عمق لایه برداری پوست به 3 دسته تقسیم می شود:
۱) لایه برداری سطحی
پزشکان پوست برای مشکلات پوستی که فقط لایه بالایی پوست (اپیدرم) را تحت تاثیر قرار می بدهند، لایه برداری سطحی را توصیه می کنند. از آنجایی که لایه برداری سطحی به لایه های عمیق تر نفوذ نمی بکند، خطر عوارض جانبی آن کمتر میباشد و پوست به سرعت بهبود می یابد.
مدت وقت بهبودی لایه برداری سطحی ۱ تا ۷ روز میباشد. در این مدت استفاده از ضد آفتاب زیاد مهم میباشد. از آنجایی که لایه برداری سطحی ملایم ترین نوع میباشد، امکان دارد برای رسیدن به نتیجه دلخواه به ۵ جلسه نیاز داشته باشید. افراد می توانند هر ۲ تا ۵ هفته یکبار لایه برداری سطحی انجام بدهند.
۲) لایه برداری متوسط
متخصصان پوست امکان دارد لایه برداری متوسط را برای موارد ذیل توصیه کنند:
خطوط ریز
آسیب پوستی ناشی از آفتاب
لکه های تیره خفیف
جای جوش های سطحی
مدت وقت بهبودی لایه برداری متوسط ۷ تا ۱۴ روز میباشد. این نوع لایه برداری سبب درست کردن تورم میشود که تا ۴۸ ساعت پس از درمان بدتر میشود و امکان دارد سبب درست کردن تاول شود. متخصص پوست محلولی را تجویز میکند که به بهبود پوست یاری میکند. هم چنین مهم میباشد که در طول دوره نقاهت از نور خورشید دوری نمایید.
امکان دارد متخصص پوست 1 داروی ضد ویروس تجویز بکند که فرد میبایست به مدت ۱۰ تا ۱۴ روز مصرف بکند. افراد می توانند بعد از ۵ تا ۷ روز آرایش کنند، ولی تا وقت بهبود کامل پوست میبایست از قرار گرفتن مستقیم در معرض نور خورشید اجتناب کنند.
۳) لایه برداری عمیق
متخصصان پوست به طور معمول از لایه برداری شیمیایی عمیق استفاده نمی کنند. برای مشکلات مربوط به لایه های عمیق تر پوست، لیزر درمانی اغلب نتایج بهتری به همراه دارد.
با این حال یک متخصص پوست امکان دارد در گونه ابتلا به موارد ذیل، لایه برداری عمیق را توصیه کند:
-آسیب شدید ناشی از آفتاب (درجه متوسط تا شدید)
-چین و چروک های متوسط تا شدید
-لکه های تیره متوسط تا شدید
-به دلیل قدرت بالای لایه برداری عمیق، وقت بهبودی آن ۱۴ تا ۲۱ روز طول می کشد. فرد نیاز به موارد ذیل دارد:
استراحت در خانه
مصرف داروی ضد ویروس به مدت ۱۰ تا ۱۴ روز
شستشوی پوست با محلول مخصوص، 4 تا 6 بار در روز
استفاده از پماد به مدت ۱۴ روز و بعدا استفاده از مرطوب کننده غلیظ
اجتناب از آرایش به مدت حداقل ۱۴ روز
اجتناب از نور خورشید به مدت ۳ تا ۶ ماه
انواع اسید در لایه برداری شیمیایی
لایه بردارهای شیمیایی می توانند حاوی انواع مختلف اسید باشند، از جمله:
اسیدهای آلفا هیدروکسی (AHA): برخی از نمونه ها عبارتند از اسید گلیکولیک، اسید لاکتیک و اسید سیتریک. لایه بردارهای خانگی اغلب حاوی این اسیدها هستند.
اسیدهای بتا هیدروکسی (BHA): اسید سالیسیلیک یک نمونه از این نوع اسید است و به طور خاص برای پوست های مستعد آکنه و منافذ باز مفید است.
اسید تری کلرواستیک (TCA): پزشکان پوست به طور معمول از این اسید در لایه برداری های متوسط یا عمیق استفاده می کنند.
فنول: این ماده شیمیایی قوی در لایه برداری های عمیق کاربرد دارد.
عوارض جانبی لایه برداری شیمیایی
عوارض جانبی لایه برداری شیمیایی می تواند خفیف باشد. با این حالا، برخی از افراد عوارض جانبی ماندگاری را تجربه می کنند، مانند:
قرمزی که ماه ها طول می کشد
لکه های تیره موقت پوست
لکه های روشن دائمی روی پوست
جای زخم
برترین راه برای جلوگیری از این موارد مراجعه به 1 متخصص پوست باتجربه و رعایت دقیق دستورالعمل های مراقبت بعد از درمان میباشد.
ریسک لایه برداری شیمیایی بر اساس رنگ پوست
بسیاری از متخصصان پوست هنگام انتخاب نوع لایه برداری ، از اسکیل فیتزپاتریک (Fitzpatrick scale) استفاده می کنند. این مقیاس پوست را بر اساس 6 نوع طبقه بندی می کند:
پوست سفید که همیشه می سوزد و هرگز برنزه نمی شود
پوست سفید که معمولا می سوزد و به راحتی برنزه نمی شود
پوست سفید تیره که امکان دارد کمی بسوزد و برنزه شود
پوست قهوه ای متوسط که به ندرت می سوزد و به راحتی برنزه میشود
پوست قهوه ای تیره که به ندرت می سوزد و به راحتی برنزه میشود
پوست سیاه که نمی سوزد و به راحتی برنزه میشود
افراد با تیپ های پوستی ۱، ۲ یا ۳، ریسک پایین تری برای تغییر رنگ پوست یا درست کردن جای زخم در اثر لایه برداری شیمیایی دارند. این بدان معنی میباشد که هر نوع لایه برداری برای آنان بی خطر باشد.افراد با تیپ های پوستی ۴، ۵ یا ۶، ریسک بالاتری برای درست کردن تغییر رنگ شدید پوست یا جای زخم در اثر لایه برداری دارند.
به همین دلیل، مراجعه به 1 متخصص پوست که تجربه لایه برداری شیمیایی روی پوست های تیره را دارد، زیاد مهم میباشد.به طور کلی، لایه برداری های سطحی برای افراد با پوست قهوه ای یا سیاه بی خطر هستند. با این حالا، این ریسک با لایه برداری های عمیق تر زیاد شدن می یابد.
متخصص پوست میبایست تجربه کافی داشته باشد و هنگام انجام لایه برداری متوسط روی فردی با پوست قهوه ای یا سیاه، احتیاط زیادی به خرج دهد. به دلیل خطر بالای تغییر رنگ پوست و جای زخم، آنان نبایستی لایه برداری عمیق را توصیه یا انجام بدهند.
لایه برداری شیمیایی در خانه
بسیاری از محصول های موجود در بازار حاوی همان ترکیباتی هستند که در لایه برداریهای شیمیایی استفاده میشوند. با این حالا، غلظت اسید آنها پایینتر میباشد و به همین دلیل به مرور وقت پوست را لایه برداری میکنند.
محصول های حاوی مواد ذیل امکان دارد پوست را به روشی مشابه با لایه برداری حرفهای لایه برداری کنند، ولی نتایج آنها کمتر چشمگیر خواهد بود:
اسید گلیکولیک: این اسید میتواند رنگدانههای سطحی، علائم خفیف پیری، خطوط ریز و آسیبهای ناشی از آفتاب را درمان بکند.
اسید لاکتیک: این اسید هم برای آسیبهای جزئی ناشی از آفتاب، خطوط ریز و هایپرپیگمنتاسیون مفید میباشد. اثرگذاری آن مشابه اسید گلیکولیک میباشد.
اسید ماندلیک: این اسید برای درمان قرمزی سطحی و ناهمواری رنگ پوست موثر میباشد.
اسید سالیسیلیک: این اسید میتواند به پوست چرب یا مستعد آکنه یاری بکند.
مطالب مرتبط:
